Geç keşfedilen, hızlı trendleşen iyi yaşam kaynağı: Uyku
Uyku, hayatımızın temel köşe taşlarından biri. Gözlerimizi kapattığımızda başlayan bu mistik serüven, vücudumuzu ve zihnimizi yenilemek için bize eşsiz bir fırsat sunuyor.
Bilimsel araştırmalar, düzenli ve kaliteli uyku alışkanlıklarının, bedenimizin ve zihnimizin tam anlamıyla yenilenmesine, duygusal dengenin sağlanmasına ve günlük performansımızın artmasına katkı sağladığını gösteriyor.
Uyku bize nasıl iyi geliyor?
Uyku sırasında, beynimizdeki sinirsel bağlantılar güçleniyor, öğrendiğimiz bilgilerin işlenmesi ve depolanması gerçekleşiyor.
Uyku aynı zamanda, bağışıklık sistemimizin güçlenmesine ve vücuttaki enflamasyonun azalmasına da yardımcı oluyor. Diyabet ve kardiyovasküler hastalıkların uyku sağlığı ile ilişkisi de araştırmalarla gösteriliyor…
Uykusuzluk durumunda, kortizol adı verilen stres hormonunda da aşırı aktif sempatik sinir sisteminin tetiklediği kronik bir yükselme gerçekleşiyor.
Dolayısıyla, iyi bir uyku, sadece fiziksel sağlığımızı değil, aynı zamanda ruhsal ve zihinsel huzurumuzu da etkileyen holistik bir anahtar!.
Peki Uyku Kaliteniz Nasıl?
Haydi kendinize şu soruları sorarak başlayın:
- Günde kaç saat uyuyorsunuz? (Dünya sağlık örgütü 18-65 yaş arasında optimal uyku aralığının 7-9 saat arası olduğunu söylüyor)
- Her gün aynı saatte uyuyup aynı saatte uyanıyor musunuz
- Uykularınız kesintili mi? Geceleri sık uyanır mısınız?
- Uyuyabilmek için düzenli bir takviye ihtiyacınız var mı
- Sağlıklı bir uyku rutininiz var mı? Mesela uyumadan önce ılık bir duş, günlük yazarak zihninizi rahatlatma ya da esneme/meditasyon gibi zihni ve vücudunuzu rahatlatacak aktiviteler yapıyor musunuz?
Kimilerimiz stresli ve yoğun bir yaşam nedeniyle, kimilerimiz dönemsel olarak, kimilerimiz ise uyku apnesi gibi sağlık sorunları nedeniyle uykusuzluk yaşayabiliyor. Dönem dönem normal olsa da özellikle kronikleşen uyku problemleri bütünsel sağlığımızı korumak için mutlaka önlem almamızı gerektiriyor.
İyi bir uykunun sırrı ise her zamanki gibi önce farkındalıktan geçiyor…
Gelin iyi bir uyku için gerekli temelleri sayalım:
- Uykunuzu engelleyen bir sağlık sorununuz olup olmadığını fark edin ve gerekiyorsa mutlaka bir uzman desteği alın.
- Stres ya da yaşam tarzı kaynaklı uyku sorunları yaşıyorsanız bu kök nedenlere yönelik aksiyon alın
- Fiziksel olarak uyku ortamızını düzenleyin, karanlık, sessiz ve serin bir odada uyumaya çalışın.
- Yatak odasına ekran bulundurmayın.
- Yatmadan önce ılık bir duş almak iyi gelir.
- Uykuya dalmadan 1 saat önce ekranlara bakmayı bırakın ve günlük yazmak, kitap okumak, meditasyon, yoga nida gibi sakinleştirici aktiviteler yapın.
- Akşam gün batımından itibaren kafeinden uzak durun ve sakinleştirici bitki çayları tercih edin.
“Her gece uyuduğumda ölüyorum. Ve ertesi sabah uyandığımda yeniden doğuyorum.”
Peki günümüzde temeller yeterli mi?
İşte temelleri uygulamakta zorlanan, teknolojinin desteğini isteyen ya da yenilik sevenleri iyi uykuyla buluşturacak yepyeni, en trend uyku konsepti
Sleepmaxing!
Sleepmaxxing, yani uyku kalitesini maksimize etme, özellikle yeni nesilde yaygınlaşan bir trend. Tiktok’tan yaygınlaşan akım, elbette farklı sosyokültürel ve ekonomik gruplar için farklı fiyat ve çeşitlerde gelen yepyeni ürünlerle dolu…
Gelin bakalım yeni trend uyku konsepti Sleepmaxxing neler içerebiliyor:
- Uykucu Kız Moktail’i olarak da bilinen, yatmadan önce içilen soda-vişne suyu ve magnezyum tozundan oluşan içecek, pek çok influencer tarafından “olmazsa olmaz” olarak lanse edilse de, uzmanlar bu içeceği ne zararlı/ne aşırı yararlı olarak kategorize ediyor şimdilik… Vişne, doğal melatonin içerse de bunun takviye olarak satılan melatonin içeriğine göre çok çok hafif olduğu bu nedenle uykuya, lanse edildiği kadar çok etki etmeyeceğini söyleyen uzmanların sayısı hayli fazla…
- Öte yandan kasları gevşetmesi içn magnezyum ve tabi ki artık çok yaygınlaşan melatonin takviyeleri de trendlerdeki yerini koruyor.
- Kırmışı Işık Terapisi sunan lambalar yine yeni trendde olmazsa olmazlardan
- Odalarada kırmızı ışık kullanılırken, mavi ışık yayan uyku maskeleri (gözlükler) de hayli popüler durumda.
- Peki yataklar? Burada teknoloji devreye giriyor ve yatakları birer “uyku fitness merkezi” haline dönüştürüyor. Örneğin, doğanın enerjisiyle uyumlanan titreşimler yayan çarşaflardan; gece uykunuzun hangi evresinde olduğunuz, vücut ısınız, horlayıp horlamadığınız… gibi etkenlere göre ısınan, soğuyan, yükselen alçalan, vücut şeklinizi alan… yataklar özellikle Elon Musk, Marc Zuckerberg gibi teknoloji öncülerinin de favori ürünlerinden olmayı başarmış,
- Teknoloji demişken, uykunuzu ölçen, raporlayan ve bilimsel olarak size uykunuz hakkında bilgilendiren giyilebilir teknolojileri, özellikle çok popüler olan yüzükleri de unutmamak gerekir.
- Elbette Studio gibi bir uygulamadan yapabileceğiniz nefes/meditasyon pratikleri ya da uyku müzikleri, doğal sesler… vb dinleyebileceğiniz podcastler, ses kayıtları…vb de hala çok popüler uyku kolaylaştırıcılarından
- Uyku sesleri demişken şıklığın ve dekorasyonun uyku ile buluşması beyaz gürültü makineleri de fiziksel olarak özellikle Amerikada evlere girmiş durumda
- Yatak odalarını uyku kolaylaştırıcı olarak süsleyen bir başka mobilya ise hava temizleyiciler
- Madem fiziksel ürünlerden bahsediyoruz, akıllı pijamaları da unutmamak lazım… Topraklanmanızı sağlayan enerjiler yaya akıllı pijamalar, özellikle sevgililer günü hediyesi olarak bu sene hayli popüler olacak gibi görünüyor…
- İyi uyku deyince kozmetik sektörünün eksik kalması elbette düşünülemez… Hepimizi esir alan gece cilt bakımı rutinlerinde, magnezyum destekli vücut losyonları da “bir değişmez” olarak yerini alacak gibi görünüyor.
- Horlama ya da uyku apnesi gibi daha ciddi uyku sorunlar için ise horlama önleyici cihazların Amerika’da 2024 yılında FDA onayı almaya başladığını müjdeleyebiliriz. Keza “Apple saatlerin” uyku apnesini tespit etmek için yine sağlık otoritelerinden onay almış olduğunu da hatırlatalım. Ama horlama konusunda teknolojik bir çözüm istemiyorsanız, ağız bantlamanın çok yaygınlaşan bir yöntem olduğunu da söyleyebiliriz.
- Horlama deyince ilişkilere de değinmezsek olmaz. Son zamanlarda ”uyku boşanması” yani çiftlerin uyku esnasında farklı odaları kullanmasının da hayli yaygınlaştığını biliyor muydunuz? Peki siz ne düşünürsünüz bu konuda? Horlasa da sevdiğinizle uyumayı tercih edenlerden misiniz? Yoksa “uykum “daha önemli diyenlerden mi
- Uyku turizmi de son yıllarda popüler olan bir başka trend olarak yazımızın sonunda sizlere tanıtacağımız bir alan… Uyku kamplarından, ful teknolojik uyku tedavi merkezlerine kadar farklı bütçe ve sorunlara hitap eden örnekler mevcut… Örneğin trendlere göre 4 günlük bir uyku kampına 5500 euro ödeyerek uyku sorunlarınızı çözmenizin mümkün olduğu söyleniyor…
Bütün bu trendlere baktığımızda biraz aklımız karışıyor değil mi?
Bunlar teknolojinin getirdiği ve uyku kalitemizi arttırabilecek mucizevi çözümler mi yoksa popüler tüketim kültürünün yeni heves alanı mı?
Uzmanlara göre, kaliteli ve verimli bir uyku için yazımızın başlarında saydığımız daha çok bilinen, daha temel sayılan uyku gereksinimlerini sağlamak yeterli: Yani dolu olmayan bir mide, kafeinsiz sakin dingin bir zihin, rahatlamış bir beden, serin ve karanlık bir oda, bedeninize uygun, ortopedik bir yatak…
Öte yandan bu şartları sağlamakta zorlanıyor, ya da yenilikler denemek istiyorsanız teknolojinin ya da trendlerin sunduğu kolaylıklardan yararlanmakta da bir sakınca yok… Hem biraz kendimizi şımartmanın da ne sakıncası olur değil mi? 
Sadece bir konuda uyarıyor uzmanlar bizi: uyku rutini konusunda takıntılı olmamak ve “uyku takviyeleri” olmadan uyuyamaz hale gelmemek…
Özetle, her konuda olduğu gibi, “denge” kavramının altını çiziyor burada da uzmanlar…
Yazımızın sonunda bir de ilginç bilgi vermek istiyor ve sizi uykunuz üstünde düşünmeye davet ediyorum. 2022’de yayınlanan bir araştırma, uyku kalitemizin (yani çabuk uykuya dalabilme ve uykuda kalabilme) becerimizin, genel yaşam kalitemiz üzerinde uyku süremizden daha etkili olduğunu göstermiş…
Bu alandaki araştırmalar sürse de şu bir gerçek:
Konu artık sadece ne kadar uyuduğumuz değil, ne kadar “kaliteli” de uyuduğumuz…